จากองค์ประกอบระบบคอมพิวเตอร์ข้างต้นก็จะเห็นได้ว่าระบบปฏิบัติการถือเป็นส่วนสำคัญส่วนหนึ่งในระบบคอมพิวเตอร์ ซึ่งระบบปฏิบัติการจัดเป็นโปรแกรมระบบที่ใช้สำหรับควบคุมการทำงานของคอมพิวเตอร์ รวมทั้งการจัดสรรทรัพยากรในระบบให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ดังนั้นระบบปฏิบัติการ หรือมักเรียกสั้นๆ ว่าโอเอสนั้นจึงหมายถึงชุดโปรแกรมที่ทำหน้าที่ในการควบคุม ดูแลการดำเนินการต่างๆ ของระบบคอมพิวเตอร์ ประสานการทำงานระหว่างทรัพยากรต่างๆ ในระบบ ทั้งในส่วนที่ซอฟต์แวร์ และส่วนที่เป็นฮาร์ดแวร์ให้สามารถดำเนินการทำงานร่วมกันได้อย่างเหมาะสม โดยมีเป้าหมายเพื่อเป็นตัวกลางที่ช่วยในการประสานการทำงานของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ด้วยการตอบสนองต่อผู้ใช้งาน ทำให้ผู้ใช้งานสามารถโต้ตอบกับคอมพิวเตอร์ได้อย่างสะดวก และเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โดยผู้ใช้งานไม่จำเป็นต้องรู้ว่าภายในคอมพิวเตอร์ต้องทำงานอย่างไร ปล่อยให้ป็นหน้าที่ของตัวระบบปฏิบัติการเป็นผู้จัดการแทน
ดังนั้นระบบปฏิบัติการก็เปรียบเสมือนกับรัฐบาลที่คอยดูแลองค์ประกอบของระบบคอมพิวเตอร์ จัดหาหนทางที่เหมาะสมในการใช้ทรัพยากร(Resource)ร่วมกันที่มีอยู่อย่างจำกัดเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
รูปที่1.19 ระบบปฏิบัติการเป็นตัวกลางใบการประสานงานระหว่างฮาร์ดแวร์กับแอปพลิเคชันซอฟต์แวร์เพื่อสร้างความสะดวกต่อผู้ใช้งาน
รูปที่1.20 ระบบปฏิบัติการเป็นตัวกลางในการจัดการคำสั่งจากโปรแกรมประยุกต์ในการอ่านข้อมูลหรือบันทึกข้อมูลจากดิสก์
หน้าที่ของระบบปฏิบัติการ
ระบบปฏิบัติการจะอำนวยความสะดวกแก่ผู้ใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ ในลักษณะที่ผู้ใช้ไม่จำเป็นต้องทราบกลไกการทำงาน หรือฮาร์ดแวร์ของระบบ แบ่งออกได้ดังนี้
1. ติดต่อกับผู้ใช้ (User Interface)
คือ ผู้ที่ใช้สามารถที่จะติดต่อหรือควบคุมการทำงานของเครื่องคอมพิวเตอร์ผ่านทางด้านระบบปฏิบัติการ โดยที่ระบบปฏิบัติการนั้นจะส่งข้อความตอบโต้ไปยังผู้ใช้เพื่อที่จะให้ผู้ใช้ป้อนคำสั่งหรือสั่งการด้วยอุปกรณ์รับข้อมูลต่างๆ ที่มีอยู่ ในขณะเดียวกันก็ทำหน้าที่เป็นตัวกลางระหว่างโปรมแกรมประยุกต์ต่างๆ เพื่อติดต่อกับเครื่องคอมพิวเตอร์ขณะที่เราใช้งานด้วย
รูปแสดงความสัมพันธ์ระหว่างระบบปฏิบัติการ ฮาร์ดแวร์ โปรแกรมประยุกต์และผู้ใช้
| 2. ควบคุมดูแลอุปกรณ์และการทำงานของเครื่องคอมพิวเตอร์ เนื่องจากผู้ใช้งานเครื่องคอมพิวเตอร์ผ่านทางระบบปฏิบัติการ อาจไม่จำเป็นต้องมีความรู้ความเข้าใจถึงหลักการทำงานภายในเครื่องคอมพิวเตอร์ ดังนั้นระบบปฏิบัติการจึงต้องมีหน้าที่ควบคุมดูแลการทำงานของอุปกรณ์ต่างๆ เพื่อให้การทำงานของระบบเป็นไปได้อย่างถูกต้อง และสอดคล้อง |
| 3. จัดสรรทรัพยากรต่าง ๆ ในระบบ ทรัพยากร (Resource) คือ สิ่งที่ถูกใช้ไปเพื่อให้โปรแกรมดำเนินต่อไปได้ เช่น หน่วยประมวลผล (CPU) หน่วยความจำ (Memory) อุปกรณ์รับและแสดงผลข้อมูล (Input/Output) |
| ดังนั้น ระบบปฏิบัติการจะต้องจัดสรรทรัพยากรเหล่านี้เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด ถ้าระบบปฏิบัติการสามารถจักสรรทรัพยากรให้มีประสิทธิภาพแล้ว การทำงานของโปรแกรมต่าง ๆ ก็สามารถทำให้ได้รวดเร็ว และได้ปริมาณงานเพิ่มขึ้นด้วย |
ระบบปฏิบัติการแบบฝัง ( embedded OS ) เป็นระบบปฏิบัติการที่พบเห็นได้ในอุปกรณ์คอมพิวเตอร์พกพาขนาดเล็ก เช่น พีดีเอหรือ Smart phone บางรุ่น สามารถช่วยในการทำงานของอุปกรณ์แบบไม่ประจำที่เหล่านี้ได้เป็นอย่างดี เกิดขึ้นมาหลังสุดพร้อม ๆ กับที่อุปกรณ์คอมพิวเตอร์พกพาเหล่านี้ได้รับความนิยมมากขึ้น บางระบบมีคุณสมบัติที่ใกล้เคียงกับระบบปฏิบัติการแบบเดี่ยวด้วย เช่น รองรับกับการทำงานทั่วไป ดูหนัง ฟังเพลงหรือเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตได้
ระบบปฏิบัติการ MS-DOS ของบริษัทไมโครซอฟต์ที่ใช้ในเครื่องไมโครคอมพิวเตอร์ เป็นระบบปฏิบัติการรุ่นเก่า ๆ ถ้าผู้ใช้ต้องการใช้งานจำเป็นต้องรู้จักและใช้คำสั่งต่าง ๆ เป็น เนื่องจากต้องป้อนคำสั่งให้คอมพิวเตอร์โดยตรงจากแป้นพิมพ์ ถ้าผู้ใช้ไม่รู้จักคำสั่งหรือจำไม่ได้ ก็ไม่สามารถใช้งานได้เลย
คำสั่งของ DOS
คำสั่งที่สามารถใช้ในระบบปฏิบัติการ DOS แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1. คำสั่งภายใน (Internal Command) เป็นคำสั่งที่อยู่ในระบบของ DOS อยู่แล้ว โดยหลังจากที่โปรแกรมเริ่มทำงานแล้วหรือเริ่มจากที่เราเปิดเครื่อง คำสั่งต่าง ๆ เหล่านี้จะถูกนำไปเก็บไว้ในหน่วยความจำหลักของเครื่อง
2. คำสั่งภายนอก(External Command) เป็นคำสั่งที่อยู่นอกระบบ DOS โดยจะถูกเก็บไว้ในลักษณะของไฟล์คำสั่งในดิสก์ ถ้าต้องการใช้คำสั่งเหล่านี้ จำเป็นต้องมีคำสั่งต่าง ๆ เหล่านี้อยู่ในดิสก์ด้วย เช่น คำสั่ง
FORMAT คือ คำสั่งที่ใช้สำหรับจัดเตรียมดิสก์ใหม่ให้ถูกต้องตามระบบก่อนนำไปใช้งาน (บันทึกข้อมูลใหม่)
| 2. ระบบปฏิบัติการวินโดร์ (Windows) ระบบปฏิบัติการวินโดร์เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้รูปภาพ สัญลักษณ์ ในการติต่อกับผู้ใช้งาน (Graphics User Interface : GUI) ผู้ใช้สามารใช้งานผ่านรูปภาพหรือสัญลักษณ์ต่าง ๆ โดยใช้เมาส์เป็นอุปกรณ์รับข้อมูล ทำให้มีความสะดวกต่อการใช้งานระบบปฏิบัติการนี้จะกล่าวถึงโดยละเอียดในบทต่อไป |
| 3. ระบบปฏิบัติการยูนิกซ์ (Unix) ระบบปฏิบัติการยูนิกซ์เป็นระบบปฏิบัติการที่มีการทำงานกับผู้ใช้หลายคนกับข้อมูลหลายไฟล์ในเวลาเดียวกัน (Multitasking / Multi User) ซึ่งนิยใช้เครื่องคอมพิวเตอร์ลูกข่าย (Work Station) ในระบบเครือข่าย |
| 4. ระบบปฏิบัติการ OS / 2 ระบบปฏิบัติการ OS / 2 พัฒนาขึ้นโดยความร่วมมือกันระหว่างบริษัทไอบีเอ็มกับบริษัทไมโครซอฟต์ เพื่อนำไปใช้กับเครื่อง PS/2 ของบริษัท IBM |
| 5. ระบบปฏิบัติการ Apple OS หรือ Multifinder ระบบปฏิบัติการ Apple OS หรือ Multifinder ใช้กับเครื่องแมคอินทอชของบริษัท Apple ซึ่งเป็นเครื่องคอมพิวเตอร์ที่นิยมนำมาใช้ในงานด้านออกแบบสิ่งพิมพ์ |
| 6. ระบบปฏิบัติการ MVS ระบบปฏิบัติการ MVS เป็นระบบปฏิบัติการที่ใช้กับเครื่องคอมพิวเตอร์เมนเฟรม ซึ่งพัฒนาขึ้นโดยบริษัท IBM |
| 7. ระบบปฏิบัติการลีนุกซ์ (Linux) ระบบปฏิบัติการลีนุกซ์ได้ถูกสร้างขึ้นโดยนำต้นแบบมาจากระบบปฏิบัติการยูนิกซ์โดยนายลีนัส โทรวัลด์ส (Linus Trovalds) ชาวฟินแลนด์ ซึ่งเขาต้องการพัฒนาให้มีความสามารถมากกว่าระบบปฏิบัติการลีนุกซ์ที่เขาเคยใช้อยู่ ลีนุกซ์เป็นระบบปฏิบัติการที่เป็นที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบันโดยเฉพาะในระบบเครือข่าย (Networking) เนื่องจากเป็นระบบปฏิบัติการที่เปิดเผยชอร์สโค้ด (Open Sourcw Code) ซึ่งผู้ใช้สามารถนำมาใช้และพัฒนาได้ฟรีโดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการซื้อโปรแกรมลิขสิทธิ์แต่อย่างใด ในปัจจุบันระบบปฏิบัติการลีนุกซ์ได้ถูกพัฒนาขึ้นมาโดยคนไทยแล้ว และคงจะเป็นที่แพร่หลายในอนาคตอันใกล้นี้ คุณสมบัติของลีนุกซ์ ระบบปฏิบัติการลีนุกซ์มีคุณสมบัติที่เด่นกว่าระบบปฏิบัติการอื่น ๆ ดังนี้ 1. มัลติทาสกิ้ง (Multi-tasking) เป็นคุณสมบัติที่สามารถใช้งานหรือทำงานหลายงานในเวลาเดียวกันได้อย่างดี 2. มัลติยูสเซอร์ (Multi-user) เป็นคุณสมบัติที่อนุญาตให้ผู้ใช้งานได้พร้อม ๆ กัน หลาย ๆ คนได้ |
ระบบปฏิบัติการที่ใช้กันโดยทั่วไปในปัจจุบัน อาจนำเอาไปใช้ได้กับคอมพิวเตอร์หลากหลายชนิด ตั้งแต่เครื่องคอมพิวเตอร์ระดับใหญ่จนถึงอุปกรณ์คอมพิวเตอร์พกพาขนาดเล็ก ซึ่งอาจแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท คือ
ระบบปฏิบัติการแบบเดี่ยว ( stand – alone OS )
ระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย ( network OS )
ระบบปฏิบัติการแบบฝัง ( embedded OS )
ระบบปฏิบัติการแบบเดี่ยว ( stand – alone OS )
ระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย ( network OS )
ระบบปฏิบัติการแบบฝัง ( embedded OS )
ระบบปฏิบัติการแบบเดี่ยว ( stand – alone OS )
เป็นระบบปฏิบัติการที่มุ่งเน้นและให้บริการสำหรับผู้ใช้เพียงคนเดียว (เจ้าของเครื่องนั้น ๆ) นิยมใช้สำหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ประมวลผลและทำงานแบบทั่วไป เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ตามบ้านหรือสำนักงาน ซึ่งจะถูกติดตั้งระบบปฏิบัติการนี้รองรับการทำงานบางอย่าง เช่น พิมพ์รายงาน ดูหนัง ฟังเพลง หรือเชื่อมต่อเข้ากับอินเทอร์เน็ต เป็นต้น ปัจจุบันพัฒนาให้มีคุณสมบัติที่เป็นลูกข่ายเพื่อขอรับบริการจากเครื่องแม่ข่ายได้ด้วย
DOS (Disk Operating System)
Windows
Unix
Mac OS X
Linux
เป็นระบบปฏิบัติการที่มุ่งเน้นและให้บริการสำหรับผู้ใช้เพียงคนเดียว (เจ้าของเครื่องนั้น ๆ) นิยมใช้สำหรับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ประมวลผลและทำงานแบบทั่วไป เช่น เครื่องคอมพิวเตอร์ตามบ้านหรือสำนักงาน ซึ่งจะถูกติดตั้งระบบปฏิบัติการนี้รองรับการทำงานบางอย่าง เช่น พิมพ์รายงาน ดูหนัง ฟังเพลง หรือเชื่อมต่อเข้ากับอินเทอร์เน็ต เป็นต้น ปัจจุบันพัฒนาให้มีคุณสมบัติที่เป็นลูกข่ายเพื่อขอรับบริการจากเครื่องแม่ข่ายได้ด้วย
DOS (Disk Operating System)
Windows
Unix
Mac OS X
Linux
ระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย ( Network OS )
ระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย ( network OS ) เป็นระบบปฏิบัติการที่มุ่งเน้นและให้บริการสำหรับผู้ใช้หลาย ๆ คน ( multi - user ) นิยมใช้สำหรับงานให้บริการและประมวลผลข้อมูลสำหรับเครือข่ายโดยเฉพาะ มักพบเห็นได้กับการนำไปใช้ในองค์กรธุรกิจทั่วไป เครื่องคอมพิวเตอร์ที่ติดตั้งระบบปฏิบัติการเหล่านี้เรียกว่า เครื่อง server ซึ่งเป็นเสมือนเครื่องแม่ข่ายที่ให้บริการข้อมูลต่าง ๆ ที่จำเป็นสำหรับผู้ใช้นั่นเอง
Windows Server
OS/2 Warp Server
Solaris
ระบบปฏิบัติการแบบเครือข่าย ( network OS ) เป็นระบบปฏิบัติการที่มุ่งเน้นและให้บริการสำหรับผู้ใช้หลาย ๆ คน ( multi - user ) นิยมใช้สำหรับงานให้บริการและประมวลผลข้อมูลสำหรับเครือข่ายโดยเฉพาะ มักพบเห็นได้กับการนำไปใช้ในองค์กรธุรกิจทั่วไป เครื่องคอมพิวเตอร์ที่ติดตั้งระบบปฏิบัติการเหล่านี้เรียกว่า เครื่อง server ซึ่งเป็นเสมือนเครื่องแม่ข่ายที่ให้บริการข้อมูลต่าง ๆ ที่จำเป็นสำหรับผู้ใช้นั่นเอง
Windows Server
OS/2 Warp Server
Solaris
ระบบปฏิบัติการแบบฝัง ( embedded OS )
ระบบปฏิบัติการแบบฝัง ( Embedded OS ) เรามักจะพบเห็นการใช้งานของระบบปฏิบัติการแบบฝังนี้กับอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ขนาดพกพา เช่น Palm, pocket PC, Smart phone รวมถึงอุปกรณ์ขนาดเล็กอื่น ๆ
ระบบปฏิบัติการรุ่นต่างๆ
ระบบปฏิบัติการที่ใช้ในเครื่องคอมพิวเตอร์นั้น ตั้งแต่แรกเริ่มมาจนถึงปัจจุบันนี้มีหลาย ๆ ตัว ในหัวข้อนี้จะกล่าวถึงระบบปฏิบัติที่มีใช้กันอยู่โดยเริ่มจากระบบปฏิบัติการที่ชื่อ MS-DOS ก่อน
1. ระบบปฏิบัติการ MS-DOS (Microsoft-Disk Operating System)
DISKCOPY คือ คำสั่งที่ใช้สำหรับคัดลอกข้อมูลทั้งหมดจากแผ่นดิสก์แผ่นหนึ่งไปยังอีกแผ่นหนึ่ง CHKDSK คือ คำสั่งที่ใช้สำหรับตรวจสอบดิสก์เก็บข้อมูล และให้รายงานความผิดพลาดออกมาทางจอภาพ
รูปแสดงการทำ้งานระบบปฏิบัติการ Ms-DOS
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น